الگوی مناسب جهت برنامه ریزی مقابله با مدیریت بحران ناشی از زمین لرزه در یک شهر عموما شامل چهار مرحله زیر میباشد (Drabek & Hoetmer, 2003):
- تعیین هدف کلی و اهداف عملیاتی مقابله
- شناخت وضعیت موجود سازمانهای مسئول
- شناخت موانع و کمکهای محیطی و سازمانی موجود جهت مقابله
- تعیین اقدامات لازمه و اهداف عملیاتی
جدول ۱:مراحل مختلف تئوریک برنام هریزی تهیه طرح جامع آمادگی و مدیریت بحران زلزله (Drabek & Hoetmer, 2003)
| مرحله اول | مرحله دوم | مرحله سوم |
| معرفی مراحل مختلف برنامهریزی | طراحی برنامه | اجرای برنامه |
| -تحریک و توجه مسئولین به امر خطرات ناشی از زمینلرزه در منطقه
-مشخص نمودن محدودیتهای اقتصادی و سیاسی در شهر -تشکیل کمینه شورای شهر -مرور بر برنامههای موجود شهری و فعالیتههای پشتیبانی -برآورد آسیبپذیری و ارزیابی خطر زمین لرزه-بنانهادن فرضیات کلیدی در خصوص شهر و زمینلرزه شهر -پذیرش اهداف و ضروریات -تشکیل اهداف و ضروریات -تشکیل کمیتههای کاری -تهیه چارت تشکیلاتی -تقسیم کار و تخصیص وظایف |
-تشکیل کمیته برنامه ریزی
-مروری بر مطالعات مورد نیاز و کارهای قبلی -مرحلهبندی و زمانبندی طرح -تعیین فعالیت و اقدام لازم -مرور بر شرح وظایف و خدمات تهیه مندرجات برنامه و توصیههای اجرایی |
-فازبندی طرح و قبول برنامه چندساله
-تعیین اختیارات و مسئولیتهای لازمه به افراد درگیر در طرح -تاکید برآموزش، تعلیم و تمرین -کنترل و نظارت مداوم بر انجام طرح |
جدول ۲ :اقدامات تئوریک مدیریتی از پیش تعیینشده در یک شهر برای ایجاد مصونیت (آشتیانی و همکاران، ۱۳۷۴)
| نوع مصونیت | ایجاد مصونیت در مقابل خطرات زمین لرزه در هنگام وقوع |
| اقدامات | |
| جانی | گریز از اماکن توسط مردم، تخلیه مناطق خطرناکف پناه بردن به اماکن و مناطق امن، امداد به مجروحین |
| کنترل آسیبپذیری و عوامل آسیبرسان | قطع جریان برق و اب و گاز در اماکن صدمهدیده و مراکز اصلی، مشخص نمودن سازههای غیر امن و تخلیه، دور کردن عوامل غیرسازهای امن از محل و پاکسازی |
جدول ۳ :اقدامات مدیریتی برای کنترل دامنه بحران در یک شهر با الگوی مناسب
| نوع کنترل | کنترل دامنه بحران |
| اقدامات | |
| جلوگیری از صدمات جسمی و روانی و مرگ و میر | کاوش، نجات مصدومین، کمکهای بهداشتی، تخلیه مصدومین، توزیع مصدومین به مراکز پزشکی، درمان و مراقبت از مصدومین، مددکاری |
| تامین بهداشت بازماندگان | تغذیه اضطراری بازماندگان، احداث سرویهای بهداشتی، جمعآوری و دفن کشتهشدگان، مددکاری اجتماعی، گندزدایی محل سانحه، واکسیناسیون عمومی برای بیماریهای واگیردار، توزیع لوازم بهداشتی، توزیع دارو |
| تامین حداقل تسهیلات زندگی برای بازماندگان | سرپناه اضطراری و چادر، تامین غذا و مایحتاج عمومی، تامین وسایل ضروری زندگی، تامین آب و برق اضطراری، راهاندازی مجدد مراکز عمومی |
| چلوگیری از وقوع اثرات فیزیکی و اجتماعی ثانویه زمینلرزه | اطلاعرسانی، کنترل عوامل آسیبرسان، کاهش زمان بحران، جابجایی افراد در صورت لزوم، کنترل و نظارت بر زمان حین بحران، حرکت اعضای سازهای و غیرسازهای صدمهدیده از محل |
| تامین امنیت در جامعه | حفاظت از محدوده آسیبدیده، وضع قوانین اضطراری برای محل، حفاظت از اموال مردم، مجازات سریع افراد بزهکار، مقابله با بزهکاری |
| ساماندهی به وضعیت احیای بازماندگان و کشتهشدگان | شناسایی و تعیین هویت کشتهشدگان و مجروحین و بازماندگان، اطلاعرسانی، تجمع و گردآوری افراد و بازماندگان یک خانواده |
| فراهم سازی زمینه توسعه پس از بحران | ارزیابی دقیق بحران، اطلاعرسانی، بهسازی مقاوم سازی و بازسازی، توسعه و بازگشت به وضعیت عادی، بازنگری بر برنامههای موجود، تجدیدنظر در برنامه موجود، مددکاری، فراهم ساختن اشتغال |
انجام پایان نامه مهندسی عمران متناسب با فیلد مدیریت بحران بعد از زلزله در دکتر تحقیق!